W Miesiącu Listopad niebo ma ogrom obiektów do zaoferowania dla miłośników lornetek. Długie i ciemne noce pozwalają na owocne obserwacje obiektów Głębokiego Nieba. Jesienno – zimowe gwiazdozbiory obfitują szczególnie w gromady gwiazd, dlatego na obiekt miesiąca Listopad wybraliśmy najbardziej charakterystyczną gromadę nieba północnego.
Plejady, M45
Plejady M45, autor: Jan Loza
Plejady (Messier M45) jest to najbardziej znana gromada otwarta na niebie, głównie dzięki temu, że można ją swobodnie obserwować nieuzbrojonym okiem. Znajduje się w gwiazdozbiorze Byka, w odległości około 444 lat świetlnych (136 parseków).
Plejady mają charakterystyczny kształt, który przypomina znacznie pomniejszony Wielki Wóz. Z pewnością wielu z nas myślało kiedyś, że ta gromada to Mały Wóz. Gromada zawiera kilkaset gwiazd a większość z nich to błękitne olbrzymy typu widmowego B. Ich jasność wynosi od 3,0 do 5,9m.
Dziewięć najjaśniejszych gwiazd w M45 ma nazwy pochodzenia greckiego - "Siedem Sióstr" Sterope, Merope, Electra, Maia, Taygeta, Celaeno i Alcyone, wraz z ich mitologicznymi rodzicami Atlasem i Pleione. Na marginesie, alternatywna nazwa Plejad w kulturze japońskiej to "Subaru" - teraz już wiesz, skąd pochodzą gwiazdy na logo producenta samochodów Subaru!
M45 jest łatwa do odnalezienia gołym okiem w gwiazdozbiorze Byka. Spójrz na południe i zlokalizuj gwiazdozbiór Byka z jasną czerwoną gwiazdą zwaną Aldebaran. Stamtąd przeskakujemy nieco wyżej i w prawo, aby dostrzec jasną plamę na niebie. Osoby o dobrym niebie i/lub dobrym wzroku powinny być w stanie rozróżnić do siedmiu pojedynczych gwiazd bez pomocy optyki.
Kierując lornetkę na tę "plamę", zobaczysz oszałamiającą gromadę dziesiątek gwiazd, z których większość ma żywy niebieski odcień. Ten niebieski kolor wynika z faktu, że Plejady są stosunkowo młodą gromadą z dużą ilością bardzo gorących gwiazd. Szacowany wiek gromady mieści się w przedziale od 75 do 150 milionów lat co w porównaniu do miliardów lat ich przyszłego życia brzmi młodo.
M45 w podczerwieni, SST, NASA public domain
Zdjęcia Plejad pokazują, że są one zanurzone w niebieskich mgławicach refleksyjnych. Początkowo astronomowie uważali, że mgławice te są pozostałością po formowaniu się gromady. Najnowsze badania pokazują jednak, że mgławice i gromada poruszają się w przestrzeni kosmicznej z dwiema różnymi prędkościami, co dowodzi, że obiekty te są niezależne i po prostu mijają się podczas swoich odrębnych podróży przez kosmos.
Obserwując gromadę przez lornetkę, sprawdź, czy możesz dostrzec zakrzywiony łańcuch 6 słabszych gwiazd, zaczynający się tuż poniżej Alcyone - jest to szczególnie przyjemny widok podczas obserwacji za pomocą lornetki. W idealnych warunkach obserwacyjnych i przy ciemnym niebie, w gromadzie i wokół niej można zaobserwować pewne "zamglenie". Ta mgławica nie jest bezpośrednio związana z Plejadami ale mimo to jest oświetlona ich intensywnym światłem. Ponownie, potrzebne są idealne warunki, ale możliwe jest wychwycenie tej mgławicy za pomocą lornetki, z najbardziej widocznym obszarem w pobliżu Merope.
Przede wszystkim jednak ciesz się obserwacją tej oszałamiającej gromady - jest to naprawdę jeden z najlepszych obiektów lornetkowych na niebie, a jego niezaprzeczalne piękno przyciągnęło uwagę wielu obserwatorów w przeszłości i obecnie.
Ze względu na wyjątkową urodę tego obiektu w obserwacji lornetkami, postanowiliśmy zaproponować do jej obserwacji lornetki astronomiczne z serii Extreme. To świetne przyrządy o wyjątkowej jakości mechanicznej i optycznej.
Każda z nich pokaże Plejady na swój, wyjątkowy sposób.
