Sierpień, miesiąc żniw i meteorów z rodu Perseidy. Według nas najlepszy miesiąc do obserwacji nocnego nieba. Ciepłe i suche noce, powrót prawdziwej nocy astronomicznej zachęcają do wyjścia w plener i obserwacji piękna gwieździstego nieba. Na miesiąc Sierpień wybraliśmy obiekt obok którego nikt nie przechodzi obojętnie, niekwestionowany Król Pierścieni.
Saturn
Gazowy olbrzym, druga pod względem rozmiaru i masy planeta w Układzie Słonecznym, tarcza planety Saturn ze względu na małą gęstość, szybki obrót i płynny stan większości tworzącej go materii jest spłaszczona na biegunach i wybrzuszona na równiku. Jego równikowe i biegunowe promienie różnią się prawie o 10% (równikowy – 60 268 km, biegunowy – 54 364 km). Sam skład atmosfery to w ponad 96% wodór a prędkość wiejących wiatrów może osiągać prędkość nawet 1800 km/h.
Planeta ta jest rekordzistą pod względem ilości księżyców, posiada ich aż 82 spośród których 53 mają oficjalne nazwy. Do tego dochodzą setki karłowatych księżyców, które znajdują się w pierścieniach. Siedem największych księżyców lodowych posiada wystarczająco silną grawitację, aby nadała im kształt bliski kulistego.
Tytan, księżyc Saturna to drugi co do wielkości księżyc w Układzie Słonecznym, zaraz po Ganimedesie. Jest większy niż planeta Merkury i jako jedyny księżyc posiada gęstą atmosferę!
Nie sposób wymienić wszystkich ciekawostek związanych z tą niezwykła planetą, więc skupmy się na tym co dla nas jest najistotniejsze, czyli obserwacjach. Znana od starożytności gdzie obserwowano ją gołym okiem. Od XVII wieku wraz z rozwojem coraz to doskonalszych teleskopów dokonywano obserwacji planety wraz z jej pierścieniami. Do Planety dotarło kilka sond kosmicznych jednak najbardziej znane zdjęcia i najwięcej danych naukowych zebrała sonda Cassini-Huygens, która 1 lipca wykonała manewr zwany SOI (Saturn Orbit Insetion).
Dzięki niej mamy chociażby zdjęcie zaćmienia Słońca przez Saturna z podświetlonymi pierścieniami, czy planety z cieniem jaki rzuca na system pierścieni. Sonda fotografowała również księżyce Saturna dostarczając wyjątkowych danych.
W miesiącu Sierpniu Saturn znajduje się w opozycji do Słońca względem Ziemi. Oznacza to, że nasza planeta znajduje się dokładnie pomiędzy Słońcem i Saturnem, tym samym odległość między planetami jest najmniejsza. Dzięki temu “Król Pierścieni” posiada zdecydowanie większą jasność obserwowaną na niebie jak i większe rozmiary kątowe ułatwiając obserwacje szczegółów pasm swojej atmosfery i pierścieni. Cały miesiąc sierpień jak również we wrześniu będziemy mieli dobre warunki do obserwacji tej pięknej planety.
Aby odnaleźć Saturna na niebie wystarczy spojrzeć w kierunku południowym po zachodzie Słońca, będzie doskonale widoczny gołym wzrokiem obok dwóch jasnych gwiazd będących częścią gwiazdozbioru Koziorożca. Odnalezienie planety w szukaczu i teleskopie nie powinno nikomu nastręczyć problemów.
Do zaobserwowania pierścieni wystarczą najmniejsze instrumenty jednak aby dojrzeć wspaniałe szczegóły jak przerwa Cassiniego, czyli ciemny pas widoczny w pierścieniach lub pasy chmur w atmosferze planety, potrzebujemy czegoś więcej.
Wspomniane delikatne różnice w atmosferze planety wymagają stosowania teleskopów o najwyższym kontraście dawanych obrazów, czyli teleskopów soczewkowych. Niewielka ilość koloru niebieskiego i fioletowego w widmie planety sprzyja obserwacjom przy pomocy refraktorów achromatycznych, obrazy są ostre, kontrastowe, jasne i pozbawione aberracji chromatycznej. Aby wyciągnąć jak najwięcej z obrazu planety również okulary użyte do obserwacji powinny być typowe do zastosowań planetarnych, prosta konstrukcja optyczna złożona z niewielkiej liczby elementów optycznych o świetnej jakości szlifu gwarantuje, że obrazy będą ograniczone tylko i wyłącznie stanem naszej atmosfery.
Na zestaw miesiąca wybraliśmy klasyczną lunetę Teleskop Sky-Watcher BK 1021 EQ3-2 102/1000 o aperturze 102 mm i ogniskowej 1000 mm. Teleskop jest doskonałym wyborem do obserwacji planet i Księżyca. Długa ogniskowa umożliwia łatwe uzyskanie dużych powiększeń z okularami typowo planetarnymi jak wybrany przez nas Okular Sky-Watcher SWA-58 6 mm 1,25".
Montaż paralaktyczny pozwala na bezproblemowe śledzenie planety podczas obserwacji.
Zachęcamy do skorzystania z ciepłych sierpniowych nocy i przekonania się na własne oczy jak majestatyczną planetą jest Saturn ze swoimi pierścieniami.